Met het eerste kaarsje op de taart verandert ook de voedingsbehoefte van je kind. Borst- of flesvoeding blijft prima als je kind er nog van geniet, maar het hóeft niet meer. Vanaf 12 maanden kan je kind alle voedingsstoffen uit gewone voeding en (ongezoete) melkproducten halen. Tijd om de fles of borst langzaam af te bouwen?
Zo pak je dat luchtig (en zonder tranen) aan. Al hoef je je echt niet te schamen dat dit een emotioneel moment is hoor.
Het stappenplan om borst- of flesvoeding af te bouwen
1. Rustig aan
Afbouwen hoeft geen race te zijn. Kijk eerst naar de voedingen die nog écht belangrijk zijn voor je dreumes, vaak zijn dat vooral de ochtend- en avondvoeding. Begin dan met de fles of borstvoeding rond de middag en laat die als eerste weg. Bied in plaats daarvan een beker (koe)melk aan bij de lunch. Geef je borstvoeding? Schrap dan niet meteen meerdere voedingen, maar bouw dit langzaam af zodat je borsten en je kindje kunnen wennen. Het Voedingscentrum adviseert om voedingen één voor één te vervangen, met tussenpozen van 5 tot 7 dagen, zodat je lichaam tijd heeft zich aan te passen.
2. Vaste eetmomenten worden de nieuwe norm
Dreumesen doen het goed op drie hoofdmaaltijden en twee à drie tussendoortjes. Zet een vrolijk bordje neer, eet samen en laat je kind zelf ontdekken. Zo verschuift de focus spelenderwijs van fles of borst naar eetmomenten met het hele gezin.
3. Beker boven de fles
Een open beker of een rietjesbeker is beter voor tandjes en spraakontwikkeling. Maak er een feestje van: laat je kind zelf een beker kiezen of plak er bijvoorbeeld stickers op.
4. Knuffels en rituelen blijven
Voeden is vaak ook een moment van nabijheid. Vervang het niet alleen door eten, maar ook door knuffeltijd, een boekje lezen of een liedje. Zo blijft het intieme contact.
5. Luister naar jullie tempo
Sommige kinderen stoppen in een paar weken, anderen doen er maanden over. Dat is allemaal normaal. Zolang je kind goed groeit en varieert in voeding, zit je goed.
Het tempo bepaal je dus samen. Sommige kinderen vinden het heerlijk om nog maanden aan de borst te drinken, anderen verliezen vanzelf hun interesse. Wie kolft, kan kiezen voor het langzaam afbouwen van kolfmomenten: een handige manier om stuwing te voorkomen. Bij flesvoeding werkt het vergelijkbaar: laat bijvoorbeeld eerst de middagfles weg en bied in plaats daarvan een beker water, melk of een gezonde snack aan. De overgang naar een open beker of rietjesbeker is bovendien beter voor de tanden en spraakontwikkeling.
Emotionele aspecten
Het afbouwen van borstvoeding of flesvoeding is niet alleen een fysieke verandering, maar ook een emotionele. De voedingen zijn vaak veel meer dan een manier om je kind te voeden. Het zijn intieme momenten van rust, huid-op-huidcontact en verbondenheid. Voor veel ouders voelt het einde daarvan als het afsluiten van een bijzondere periode. Het kan dubbel zijn: aan de ene kant trots dat je kind een nieuwe fase ingaat, aan de andere kant weemoed of zelfs verdriet om het verlies van die unieke nabijheid.
Geef jezelf en je kind daarom de ruimte om deze overgang te beleven. Misschien merk je dat je kindje zelf ook reageert: sommige kinderen vragen extra om troost of zoeken vaker lichamelijk contact, anderen lijken er nauwelijks bij stil te staan. Beide reacties zijn normaal. Je kunt de vertrouwde geborgenheid behouden door nieuwe rituelen te creëren: een vast voorleesmoment voor het slapen, een speciale knuffel die altijd bij de avondroutine hoort of een kort liedje dat jullie alleen voor elkaar zingen. Zulke kleine gewoontes helpen om de hechting te behouden en bieden houvast.
Wees mild voor jezelf als er onverwachte gevoelens opkomen. Het is heel normaal om gemengde emoties te ervaren, ook als jij degene bent die het afbouwen heeft geïnitieerd. Praat erover met je partner, een vriendin of een lactatiekundige als je dat prettig vindt. Het kan ook fijn zijn om herinneringen vast te leggen: een foto van het laatste voedmoment, een paar woorden in een dagboek of een briefje aan je kind over wat deze periode voor je betekende. Door bewust stil te staan bij deze emoties en ruimte te maken voor nieuwe vormen van nabijheid, blijft de band tussen jou en je kind even hecht, alleen verandert de manier waarop jullie die beleven.
Borstvoeding blijven geven
Je hoeft niet per se te stoppen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) benadrukt dat borstvoeding ook na het eerste jaar nog gezondheidsvoordelen heeft, zowel voor moeder als kind. Volgens hun richtlijn kan een kind naast gevarieerde vaste voeding gerust tot in het tweede levensjaar (of langer, zolang moeder en kind dat willen) moedermelk drinken. Die melk levert nog steeds waardevolle energie en beschermende antistoffen.
In Nederland sluit het Voedingscentrum zich daarbij aan: afbouwen hoeft niet, maar kan zodra jij en je kind daar aan toe zijn. De algemene tip is om geleidelijk te werk te gaan. Vervang één vaste voeding per keer door een gewone maaltijd of tussendoortje en wacht een paar dagen tot een week voordat je de volgende voeding overslaat. Zo kunnen zowel je lichaam als je kind rustig wennen. Dat advies wordt ook onderschreven door diverse GGD's en is terug te vinden in hun voorlichtingsmateriaal.
Of je nu kiest voor volledig stoppen of voor rustig doorgaan, volg het tempo dat bij jou en je kind past en vervang de voedingen stap voor stap. Zo blijft de overgang ontspannen en blijft de gezelligheid rond het eten centraal staan.
Wil jij graag jouw verhaal over je bevalling, baby, vruchtbaarheidstraject of iets anders delen op BabyBytes? Dat kan via dit formulier. Wie weet staat jouw verhaal binnenkort (anoniem) op de site!
Demi Schoenmakers is moeder en online redacteur voor onder andere BabyBytes, Libelle en Women's Health. Met een scherp oog en een luisterend oor zoekt ze naar verhalen die de lezer prikkelen. Of het nu gaat om gezondheid, lifestyle of opvoeding; ze probeert haar artikelen op een toegankelijke en boeiende manier over te brengen.
Reageer op dit artikel
reacties (0)