Lieve Tiejan

Lieve Kyran,

Ik wilde in deze onrustige, drukke, emotionele dagen van de afgelopen week, toch nog even een blog aan jou schrijven. Want ondanks dat mama’s hoofd op dit moment heel erg vol zit met verdriet, emoties en opa, zie ik juist in deze tijd heel veel mooie dingen van jou. En die wil ik graag nog even vast leggen.

Ondanks dat er amper regelmaat is en we ontzettend met je slepen de afgelopen dagen, naar Apeldoorn toe, dan opeens bij tante Lianne, dan weer naar oma met Tibor, dan naar opa en oma, dan naar de creche, dan weer naar huis, dan naar de begraafplaats, dan weer naar het rouwcentrum... Je doet het zo ontiegelijk geweldig! Je gaat elke keer maar weer mee in de auto, en ondanks dat je veel ‘neee neee neeeeeee’ roept, doe je ook wel heel vaak lief ‘jaaaaa!’.

Van het weekend zag je mama huilen. Je schrok daar best van, dat vond mama erg naar, dat je haar verdriet moest zien, maar je kwam naar me toe gerend en met je lippen stijf op elkaar geklemd, de enige manier waarop jij kusjes geeft, kwam je mij troosten.

Ook liet je dit weekend voor het eerst echt heel bewust merken dat je weet wat er in mama’s buik zit. Deedie!! riep jij. En rende op mijn buik af om er even op te trommelen. Later die dag zei je nog eens zachtjes in jezelf ‘deedie’. Maar ik hoorde dat en vroeg je waar de baby was. Buik. Zei je en wreef over je eigen buikje, terwijl je naar die van mij keek. Zucht.

Je bent ook helemaal blij dat je oom Christian weer in Nederland is. Ondanks dat je hem bijna een half jaar niet hebt gezien, wat een vierde is van je jonge leventje, is het net of jullie elkaar gisteren nog zagen. Jullie zijn twee handen op een buik. Hij had hele mooie voetballetjes van Tigerbeer uit Maleisie voor je mee genomen, en daar balden jullie. Jij bent gek op hem, hij is gek op jou, hij kan ontiegelijk om je lachen, maar ook heel erg duidelijk zijn en ingrijpen als je toch een grens over gaat. Tiejan en Tisjan zijn jullie. Allebei moeilijke namen. Kyran en Christian. Vroeger toen ik klein was en zijn naam niet zo goed uit kon spreken noemde ik hem kriejan. Oma dacht zelfs na je geboorte dat we je vernoemd hadden naar hem.

Als Christian ook maar iets te ver bij je vandaan loopt, dan laat je dat weten. Zo waren we zondag op de begraafplaats om een plekje voor opa uit te zoeken. Als Christian dan iets harder liep dan wij, omdat mama niet zo snel meer is, riep jij keihard Tisjan, Tisjaaaaan!! Ook al zeiden we dat je zachtjes moest doen, daar had je geen boodschap aan. Hij moest wel bij je blijven.

Zaterdagavond ging mama oom Christian ophalen van het vliegveld, samen met oma. Jij was met papa thuis. Helaas was het rond je bedtijd dat mama er niet was. En na een aantal dagen met laat naar bed gaan, ziek zijn en weinig regelmaat had jij daar natuurlijk geen zin in. Papa was al een tijdje met je bezig geweest en zat eerlijk gezegd ook wel met zijn handen in het haar. Waren we eindelijk aan het bijkomen van maanden van gekrijs en gebonk ‘s avonds en ‘s nachts, begon je nu weer. Papa was echt bang dat het allemaal weer van voren af aan zou beginnen. Hij is nog een keer bij je boven geweest, je slaapzak moest uit, dat heeft hij gedaan en hij heeft nog even een boekje met je gelezen en daarna is hij weg gegaan en heeft hij je maar even laten uitrazen boven. Op een gegeven moment was het stil. Toen hij na een uur boven ging kijken om je weer van de vloer in bed te leggen, bleek je zelf je slaapzak te hebben gepakt, die had je in bed gelegd, je was er zelf op gaan liggen, deken over je heen, alle knuffels had je om je heen verzameld, de speen die je zelf had weg gegooid had je ook weer gevonden, en met je arm om Woezel heen was je helemaal zelf in slaap gevallen. Helemaal zoals het hoort. Hoe zelfstandig! Met de emoties die nu door mama heen razen was dat wel weer even een traanmomentje toen ze dat hoorde van papa. Tjongejonge wat ben ik trots! Op mijn kleine mannetje.

De volgende ochtend kwamen jij en papa ook naar oma, waar ik was. En ondanks dat ik je hooguit een halve dag niet had gezien, leek je opeens helemaal niet zo klein meer. Je lijkt opeens veranderd in je toetje. Je lijkt ook gegroeid te zijn. Oma, die jou donderdag nog had gezien zei precies het zelfde. Maar ook in de lengte lijk je gegroeid. Net alsof alles meer in verhouding is. Misschien dat je daarom ook zo veel valt de laatste dagen? Dat je moet wennen aan de nieuwe afmetingen? Een echt peutertje. Mijn lieve peutertje. Ik ben zo ontiegelijk trots op jou. Hoe jij met het leven om gaat, zo klein als je nog bent, ik kan met bewondering naar je kijken en veel van je leren.

Zo ook in dit hele rouwproces. We nemen je (bewust) overal mee naar toe. Betrekken jou (en je aanstaande broertje) ook overal in. Je gaat mee naar de begraafplaats en kijken juist heel sterk naar jouw gevoel, naar jouw reactie. En daar vladder je, tussen de graven, opzoek naar steentjes.  

In het rouwcentrum, toen we nog even naar opa gingen, wilde jij ook getild worden. Keek jij ook in de kist. Je leek het heel normaal te vinden dat daar iemand lag. Iemand die al lang niet meer opa was. De gordijnen om de kist moesten open, de banken en de stoelen wilde je uitproberen, poppe werd even bij de kist gelegd, al je andere knuffels die je had mee genomen hadden een plaatsje gekregen op de de banken in de ruimte. Jullie waren keurig aan het wachten. Je was energiek, vrolijk, alsof het vertrouwd voor je was. Je ging met mama mee toen ze ging vragen of het haar van opa anders gekamd kon worden, en of ze zijn handen onder het dekje wilden leggen. Het leek voor jou de gewoonste zaak van de wereld. Misschien ben je ook nog wel te jong om er raar naar te kijken. Om er verdriet van te voelen. Het hoort er voor jou nu gewoon bij. Als de normaalste zaak van de wereld.

Wel wilde je de foto van opa, die normaal in het zilveren lijstje van Nijntje op je kast staat te pronken en die nu bij de kist van opa stond, meenemen. Daar was je heel duidelijk in. Mij!

En daar heb je gelijk in. Die is van jou. En jij hebt hem harder nodig dan opa. Kijk jij maar lekker vaak naar die forse man, met bruin getinte huid, mooie volle donker grijze bos haar, wit gebit en donkere ogen. Maak je eigen verhaal maar bij die foto. Maak je eigen verhaal met de vragen die je me later zult stellen over opa. Dat is van jou en pakt niemand je af.

De nacht voor de begrafenis van opa heb je nog liggen spoken. Je was om 3 uur klaar wakker. Maar toen mama je vroeg of je honger had, zei je ja. Je wilde nog wel een flesje. Dus mama heeft die maar voor je gemaakt. En daar zaten we. Jij als een klein baby’tje op mijn schoot gekruld, om die dikke buik heen, heerlijk je flesje te drinken. Daarna sliep je weer verder. Maar ‘s ochtends waren we allemaal niet echt vooruit te branden, en daardoor werd het wel een beetje haasten. We moesten nog tanken en de auto door de wasstraat halen en de olie checken.. Uiteindelijk waren we nog keurig op tijd. In het rouwcentrum heb jij, net zo’n snoepkous als je opa was, een stroopwafeltje  gesnoept en eigenlijk luste je dat chocolaatje ook nog wel. Mama was even bang dat je hem uit je handjes zou laten vallen en je witte overhempje onder de chocolade zou zitten. Maar aan de andere kant, dat was je opa ook gebeurd, dus dat had ook eigenlijk helemaal niet uitgemaakt. En natuurlijk at jij keurig je chocolaatje. Je had jezelf moeten zien, met je zwarte mond. Haha. Heerlijk hoe de sfeer soms even werd gebroken door je. Toen we voor de laatste keer afscheid gingen nemen bij de kist van opa, heb jij geholpen met de kist dicht maken. Er moesten een soort van schroeven in gedraait worden en jij wilde helpen. Prima lieverd, dan help jij toch. 

Op de begraafplaats had je het wel moeilijk. Het was ontzettend warm, tegen de 30 graden denk ik wel, en mama en papa hielpen met het duwen van de kist, naar het graf toe. Maar jij wilde bij ons, door ons getild worden en daar rende je huilend achter de kist aan. Papa tilde je, maar je wilde eigenlijk bij mama. En toen heb ik je maar getild, Met een hand duwde ik de zware kist, aan de voorkant droeg ik je kleine broertje, en  bovenop die bolle buik zat jij. Toen mama haar woorden voor opa mocht voordragen werd het je echt helemaal te veel. Je huilde, je gilde, je krijste. En mama huilde en snotterde en probeerde jou te tillen, terwijl jij mijn blaadje uit mijn handen trok. En zo hebben we al huilend afscheid genomen van opa en kalmeerde je. Mama wilde graag helpen bij het laten zakken van de kist. Ook daar wilde jij wel bij helpen. En daar stonden we. Het gat was zo diep dat ik je stevig vast hield, want ik was veel te bang dat je er in zou vallen. Je grist mijn snotdoekje uit mijn handen en gooide ze in het graf, achter de kist aan. Ook je bloem die je had uitgezocht gooide je er bij. Siek? vroeg je, toen we nog even bij de kist stonden te kijken. Nee lieverd, opa is niet meer ziek. En zo namen we samen afscheid. In de brandende zon, op het heetst van de dag, met tranen en snot. 

Na de begrafenis hebben we nog geluncht bij een restaurantje en daar was je weer helemaal de vrolijke jij. Je palmde iedereen in met je grapjes en je blonde krullen. Ging naast iedereen zitten, was de traptreden aan het tellen. En ondanks dat het allang bedtijd voor je was en je ontiegelijk moe was, bleef je vrolijk.

Ondanks dat mama de afgelopen dagen moe en verdrietig was, en niet alle geduld van de wereld voor je heeft, knuffelen we wat af en kan ik maar niet vaak genoeg tegen je zeggen hoe trots ik op je ben. Want dat ben ik ontzettend!!

Je bent mijn fijne kleine steeds groter wordende Dalton.

xxx Mama