Andere tijden

Beide oma's -mijn oma's- hebben vijf kinderen grootgebracht. Vijf stuks. Lijkt me per definitie heel pittig.

Toen ze aan hun gezin begonnen zaten ze zonder: - (veel) geld - koelkast - wasmachine - wasdroger - wegwerpluiers - billendoekjes - vaatwasser - auto - duowagens - supermarkt om de hoek - tv - mobiel - internet - familie in de buurt En dat is nog lang niet alles...

Kan jij het je voorstellen? Gewoon van die ogenschijnlijk simpele dingen die dan opeens veel meer tijd innemen...

Als je geen wegwerpluiers, noch billendoekjes hebt, heb je veel meer was. Behalve de luier zelf, zit je ook met de washandjes/doekjes die je gebruikt om de billetjes schoon te maken. Handwas neemt aanzienlijk meer tijd in beslag dan alles in de wasmachine proppen en laat maar draaien. Ik vond het al even goochemen hoe overdag (ook nog eens) de was te doen met twee jonge kinderen om op te letten. Daarna moet de was nog droog. Net na de oorlog lag het geld niet bepaald voor het oprapen dus ik neem niet aan dat ze een mega voorraad aan luiers, doekjes, beddegoed en kleding hadden (laat staan de opbergruimte om het op te ruimen). Neem je gemiddelde Nederlandse herfst/winter; succes met de was droog zien te krijgen! Het verwarmingssysteem zoals wij deze nu kennen hadden ze destijds ook nog niet, dus even het schone hemd voor morgen over de kachel heenleggen zat er nog niet in.

En dan de boodschapjes... Groot inkopen zal er niet ingezeten hebben, waardoor je door weer en wind met je (kleine) kinderen mooi iedere dag lopend boodschappen kon gaan halen, áls je al het geld had.

Dat zijn alleen nog maar de praktische hulpmiddelen die het leven makkelijker (horen te) maken! Ik heb het nog geeneens over de geestelijke impact.

Buiten het feit dat het net oorlog was geweest en iedereen wel geliefden/ bekenden was verloren, was het destijds ook helemaal niet de trend voor een man om mee te helpen. Opvoeden en huishouden was de taak van een vrouw, dus ook dat stukje steun viel nog eens weg.

'Oma' was een veilige, knusse plek. Maar hoe ouder ik wordt hoe meer ik me realiseer dat 'oma' (allebei) ook sterke vrouwen waren die je niet makkelijk uit hun schoenen kreeg. Wat een andere wereld moet dat geweest zijn.

Zouden onze (hopenlijk) kleinkinderen ook zo'n verschil in tijdperk meemaken? Dat ze straks denken; "Goh, die oma van mij..." Nu denk ik dat we het eigenlijk best makkelijk hebben gekregen mede dankzij bovenstaand lijstje, maar dat hoeft over 40 jaar helemaal niet meer zo te zijn. Misschien staan onze kleinkinderen ons dan raar aan te kijken als je verteld dat je vroeger zelf de boodschappen moest halen of je auto bestuurde. Of op een knopje moest drukken om het licht aan te doen; nou ja zeg, hoe ouderwets oma!

Op dit soort momenten vind ik het jammer dat beide oma's overleden zijn. Ik had ze nu graag horen vertellen en ben vooral benieuwd of hun toen ook dachten: "Goh, die oma van mij..."