Sinds ik moeder ben, loop ik regelmatig met mijn sleutels in de hand nog steeds te zoeken waar ik ze heb gelaten. Of ik kom beneden met een missie, maar geen idee meer waarom. Mijn hoofd voelt soms alsof er watten in zitten. En geloof me: ik ben niet de enige. Iedereen die zwanger is (geweest) kent dit verschijnsel wel. We noemen het gekscherend pregnancy brain, mom brain of in het Nederlands: zwangerschapsdementie.
Maar wat gebeurt er nu eigenlijk in je hoofd tijdens en na een zwangerschap? En (de vraag die ik mezelf vaak stel als ik voor de zoveelste keer de was in de wasmachine vergeet) komt dat ooit nog goed?
Ruimte voor de baby
De oorzaak komt door de lichamelijke veranderingen, veranderingen in je hormonen door de zwangerschap, de stress en het slaapgebrek en een radicaal veranderde prioriteitenlijst. "Er gebeurt hierdoor van alles in je hersens”, legt neurobioloog Brankele Frank uit in de podcast Let's go mental.
En om maar meteen met de deur in huis te vallen: je hersenen krimpen. "Tijdens de zwangerschap verliezen moeders volume in bepaalde hersengebieden, met name in de mediale prefrontale cortex, de insula, de singulaire cortex en de temporaalkwabjes. Dat klinkt misschien eng, maar het is functioneel", vertelt Frank verder. "Je brein ruimt op, snoeit overbodige verbindingen weg en zorgt ervoor dat er meer ruimte is voor sociale en emotionele afstemming met je baby. Het is belangrijker dat je je baby onthoudt, dan waar je je sleutels hebt gelegd.”
Grijze en witte stof
Er zijn dus écht dingen die je kunt zien in de hersenen, zoals die gebieden die een beetje krimpen. Verder verandert de balans tussen grijze en witte stof. "Grijze stof zijn de hersencellen zelf en witte stof zijn de uitlopertjes van de hersencellen waarmee ze met elkaar communiceren. Hoe dikker de witte stof, hoe beter de communicatie. Het lijkt er dus op dat door het mom brain hersencellen efficiënter met elkaar communiceren. De witte stof neemt toe gedurende de eerste twee trimesters van de zwangerschap, na de geboorte keert het weer een beetje terug."
Een brein dat hecht en zorgt
De veranderingen gaan verder dan vergeetachtigheid. Ze zorgen er ook voor dat een moeder zich kan hechten aan haar kind en er sociaal voor gaat zorgen. Anders gezegd: je brein krijgt een zorgfunctie. Want zonder die aanpassing zou je bij wijze van spreken zomaar kunnen vergeten je baby te voeden of op te halen. Dat is natuurlijk ondenkbaar. Frank: “Je hoeft je niet meer alleen op jezelf te richten. Je hebt nu ook een zorgtaak.”
Gaat dit ooit nog over?
Ja en nee. De meeste veranderingen houden tot twee jaar na de bevalling stand. Dus je kan ongeveer twee jaar na de bevalling een mom brain hebben. Voor zover je brein daarna weer ‘normaal’ teruggaat, want je blijft altijd voor je kind zorgen. Die prioriteiten verschuiven blijvend. Je geheugen en concentratie verbeteren meestal weer na een tijd, maar je hersenen zijn permanent een beetje anders geworden. Niet slechter, juist slimmer aangepast. Het is dus geen defect, maar een upgrade.
Dus de volgende keer dat ik mijn telefoon kwijt ben of voor de derde keer de trap oploop zonder te weten waarom: glimlach ik gewoon even. M'n brein is simpelweg gewoon bezig met een véél belangrijkere taak.
Wil jij graag jouw verhaal over je bevalling, baby, vruchtbaarheidstraject of iets anders delen op BabyBytes? Dat kan via dit formulier. Wie weet staat jouw verhaal binnenkort (anoniem) op de site!
Demi Schoenmakers is moeder en online redacteur voor onder andere BabyBytes, Libelle en Women's Health. Met een scherp oog en een luisterend oor zoekt ze naar verhalen die de lezer prikkelen. Of het nu gaat om gezondheid, lifestyle of opvoeding; ze probeert haar artikelen op een toegankelijke en boeiende manier over te brengen.
Reageer op dit artikel
reacties (0)