Als je zwanger bent of net een baby hebt gekregen, wil je kunnen vertrouwen op goede kraamzorg. Maar misschien hoor je om je heen dat kraamverzorgenden het steeds drukker krijgen. Uit een enquête van Nieuwsuur en FNV Kraamzorg, ingevuld door 335 kraamverzorgenden, blijkt zelfs dat zij door tijdgebrek niet altijd de zorg kunnen bieden die jij en je baby nodig hebben. Vooral begeleiding bij borstvoeding en belangrijke controles komen in de knel. In dit artikel lees je wat er precies speelt en wat dit betekent voor jouw kraamtijd!
Kraamzorg onder druk: wat betekent het voor jou als ouder?
De kraamzorg in Nederland staat onder steeds grotere druk. Uit een enquête van Nieuwsuur, verspreid onder leden van FNV Kraamzorg en ingevuld door 335 kraamverzorgenden, blijkt dat veel professionals niet de zorg kunnen leveren die gezinnen nodig hebben. Het grootste probleem dat zij noemen is dat borstvoedingen vaak mislukken doordat er te weinig tijd is om moeders goed te begeleiden. Wanneer te laat wordt opgemerkt dat een baby onvoldoende drinkt, kan het kind te veel gewicht verliezen of uitdrogen, met in sommige gevallen een ziekenhuisopname tot gevolg. Deze signalen laten zien dat de kraamzorg tegen haar grenzen aanloopt en dat dit directe gevolgen heeft voor ouders, baby’s en kraamverzorgenden.
Te weinig tijd
De enquête onder kraamverzorgenden maakt duidelijk dat de werkdruk hoog is. Kraamverzorgenden geven aan dat zij door tijdgebrek belangrijke controles soms niet kunnen uitvoeren. Denk aan het regelmatig meten van de temperatuur van de baby, het wegen van het kindje of hulp bij borstvoeding. Ook moeders die herstellen van een keizersnede krijgen volgens de enquête niet altijd de controle en ondersteuning die zij nodig hebben. Voor veel ouders voelt dat onveilig, juist in een periode waarin deskundige begeleiding essentieel is.
Hoeveel kraamzorg hoort?
In Nederland hebben ouders recht op 49 uur kraamzorg, verspreid over de eerste dagen na de bevalling. Deze uren zijn bedoeld om ouders te ondersteunen bij de verzorging van hun baby en het herstel van de moeder. Het wettelijk minimum is 24 uur zorg. Toch blijkt uit de enquête dat kraamorganisaties soms niet genoeg personeel hebben om deze uren te leveren. In sommige gevallen krijgen gezinnen zelfs minder dan het wettelijke minimum, terwijl zorgverzekeraars verplicht zijn om minimaal deze basiszorg te garanderen.
De risico’s
De enquête laat zien dat het tekort aan tijd en personeel directe en soms ernstige gevolgen heeft. Veel kraamverzorgenden vertellen dat onvoldoende begeleiding bij borstvoeding leidt tot pijnklachten, borstontstekingen en stress bij moeders. Voor baby’s kan dit nog grotere risico’s opleveren. Als een baby niet voldoende drinkt en dat te laat wordt opgemerkt, kan het gewicht snel dalen of ontstaat uitdroging. In sommige gevallen is een ziekenhuisopname noodzakelijk om het kind te stabiliseren.
Voor vrouwen die herstellen van een keizersnede is goede monitoring extra belangrijk. Complicaties zoals infecties of inwendige bloedingen kunnen soms pas laat worden gezien als er onvoldoende controle is. In de enquête vertelt een moeder bijvoorbeeld dat zij na haar thuisbevalling een ernstige inwendige bloeding kreeg, terwijl er op dat moment geen kraamverzorgende aanwezig was om dit te signaleren.
Grote verschillen tussen regio’s
De problemen in de kraamzorg zijn niet overal in Nederland hetzelfde. In sommige regio’s is veel minder kraamzorg beschikbaar dan in andere. Sommige organisaties kiezen ervoor om bepaalde wijken niet meer te bedienen, vaak wijken waar juist meer zorg nodig is. Voor ouders betekent dit minder keuze, langere wachttijden of zelfs helemaal geen beschikbare kraamzorg. Vooral kwetsbare gezinnen worden hierdoor geraakt.
Wie verantwoordelijk is
Zorgverzekeraars hebben een wettelijke zorgplicht: zij moeten ervoor zorgen dat iedere ouder minimaal het basisaantal uren kraamzorg ontvangt. De Nederlandse Zorgautoriteit houdt toezicht op deze verplichting. Toch geeft de toezichthouder aan dat de samenwerking tussen zorgverzekeraars en kraamzorgorganisaties nog niet goed genoeg is, waardoor knelpunten soms te laat aan het licht komen.
Mogelijke oplossingen en alternatieven
Er wordt op verschillende niveaus nagedacht over oplossingen om de druk op de kraamzorg te verlichten. Eén van de alternatieven die in sommige regio’s wordt ingezet, is het gebruik van kraamhotels. In een kraamhotel kunnen ouders na de bevalling terecht voor professionele begeleiding, dag en nacht. Dit kan voor sommige gezinnen een goede oplossing zijn, al is het minder geschikt als er al andere kinderen thuis zijn. Daarnaast is er een nieuwe cao voor kraamverzorgenden met betere arbeidsvoorwaarden. Toch zeggen betrokken partijen dat dit niet voldoende is om de structurele personeelstekorten volledig op te lossen.
Wat kun je zelf doen als ouder?
Er zijn stappen die je zelf kunt zetten om problemen zoveel mogelijk te voorkomen. Meld je kraamzorg vroeg in de zwangerschap aan, zodat je meer zekerheid hebt. Vraag bij je zorgverzekeraar hoeveel uren zorg je kunt verwachten en wanneer dit wordt bevestigd. Informeer ook of er alternatieven zijn in jouw regio, zoals een kraamhotel. Daarnaast kan het helpen om familie of vrienden te vragen om beschikbaar te zijn voor extra ondersteuning, mocht de kraamzorg minder uren kunnen leveren dan je nodig hebt.
Dus:
Kraamzorg is er om jou en je baby een veilige en rustige start te geven. Door de huidige personeelstekorten staat die zorg onder druk, maar door te weten wat je rechten zijn en welke mogelijkheden er zijn, kun je beter voorbereid de kraamtijd ingaan. Tijdige voorbereiding en goede communicatie met zorgverleners en je zorgverzekeraar kunnen veel onzekerheid voorkomen.
Wil jij graag jouw verhaal over je bevalling, baby, vruchtbaarheidstraject of iets anders delen op BabyBytes? Dat kan via dit formulier. Wie weet staat jouw verhaal binnenkort (anoniem) op de site!
Ze begon in 2023 als stagiaire bij BabyBytes en groeide uit tot enthousiaste redactiemedewerker. Als jonge twintiger deelt ze vol plezier haar passie voor kinderen en schrijven, en kijkt ze ernaar uit om ooit zelf moeder te worden.
Reageer op dit artikel
reacties (0)