Hypotherioidie, ik heb het al vanaf geboorte

De schildklier is een klein orgaan dat voor de luchtpijp ligt, boven het kuiltje in de hals. Normaal is de schildklier niet te zien of te voelen.

De schildklier maakt schildklierhormonen aan. Deze hormonen zijn belangrijk voor de stofwisseling (de omzetting van voedsel in energie) en dus ook voor de groei en de geestelijke ontwikkeling.


Schildklierziekten komen meer voor bij vrouwen dan bij mannen. De oorzaak is meestal een ontsteking van de schildklier; hierdoor ontstaat een te snelle of te trage werking van de schildklier. Als de schildklier te langzaam werkt wordt dat hypothyreoïdie genoemd. Als de schildklier te snel werkt, spreekt men van hyperthyreoïdie. Onder de hypo- of hyperthyreoide vallen nog weer verschillende vormen van de aandoening. Schildklierkanker komt voor, maar zelden.


Een te langzaam werkende schildklier maakt te weinig schildklierhormoon. Dit is meestal aangeboren, maar kan ook op latere leeftijd zijn ontstaan door bijvoorbeeld een schildklierontsteking. Ook is het mogelijk dat hypothyreoïdie ontstaat doordat een te hard werkende schildklier is behandeld met radioactief jodium of met een operatie. In Nederland en België hebben ongeveer 6 op de 1000 zwangeren een te langzaam werkende schildklier. Meestal was dit al voor de zwangerschap bekend en gebruikten deze vrouwen al medicijnen. Klachten van hypothyreoïdie kunnen zijn:

• Vermoeidheid • Kouwelijkheid • Droge, koude, bleekgele huid • Traagheid in denken en handelen • Langzame spraak • Geheugenverlies (concentratiestoornissen) • Psychische klachten zoals depressiviteit en apathie • Myxoedeem verdikte huid waarin je geen ‘putjes’ kan drukken, bijv. rond de ogen • en op de onderbenen • Spierzwakte • Spierpijn en stijfheid, met name in armen, benen en heupen • Gewrichtspijn • Carpale tunnelsyndroom: tintelingen in de handen • Hartklachten • Bros en uitvallend haar • Breekbare, brosse nagels • Wenkbrauwuitval • Gewichtstoename • Kortademigheid (oppervlakkige ademhaling), benauwdheid • Hese, krakende stem • Verstopping • Doofheid • Nervositeit • Oogklachten (exophthalmus bij ziekte van Hashimoto) • Heftige menstruaties


Bij hyperthyreoïdie maakt de schildklier te veel schildklierhormoon. Hyperthyreoïdie is bijna altijd een auto-immuunziekte: een ziekte waarbij het lichaam antistoffen (afweerstoffen) vormt tegen zichzelf, bijvoorbeeld dus tegen de schildklier. Bij meer dan 90 procent van hyperthyreoïdie gaat het om de Ziekte van Graves. Ongeveer 1 tot 2 op de duizend zwangere vrouwen hebben deze ziekte. Bij de Ziekte van Graves zijn dat antistoffen tegen de plaats waar het thyroïd-stimulerend hormoon in de schildklier wordt opgevangen (de TSH-receptor). Die antistoffen worden TSI-antistoffen (thyroïdstimulerende immunoglobulinen) genoemd. Klachten van hyperthyreoïdie kunnen zijn: hartkloppingen, gewichtsverlies, veel transpireren, trillende vingers, overactiviteit, moeheid of een snelle hartslag. Soms kan een vergrote schildklier in de hals worden gevoeld of gezien.

• Hartkloppingen • Vermoeidheid • Kortademigheid bij inspanning • Snelle, regelmatige polsslag • Struma (vergrote schildklier) • Last van warmte (overmatig transpireren), voorkeur voor koude • Warme, vochtige handen • Trillende handen/vingers • Zenuwachtig, nervositeit, gejaagdheid • Bewegingsonrust • Spierzwakte (krachtsverlies in spieren) • Spaarzame menstruatie • Darmklachten, diarree/vaker ontlasting • Geheugenzwakte • Instabiliteit, geïrriteerdheid, angst, andere psychische klachten • Boezemfibrilleren, onregelmatige, snelle hartslag (fladderen) • Oogklachten • Retractie (terugtrekking) bovenooglid • Longembolie


De schildklier is onmisbaar voor een zwangerschap en werkt in het begin van de zwangerschap voor twee. Dat is een van de belangrijkste redenen waarom je in het begin van de zwangerschap zo moe bent. De eerste 4 maanden is de foetus volledig afhankelijk van de schilklierwerking van de moeder. Het schildklierhormoon wat door de zwangere word geleverd speelt een belangrijke rol bij de groei, stofwisseling van alle weefsels, de ontwikkeling en het meest belangrijke het effect op het zenuwstelsel

Wanneer er sprake is van een (onbehandelde) hypo- of hyperthyreoide (te langzaam of te snelwerkende schildklier) is bevruchting moeilijk en soms zelfs onmogelijk. Meestal is bij een te traagwerkende schildklier de menstruatiecyclus verstoord. Soms is er zelfs geen eisprong. Dit is meestal te verhelpen door voldoende schildkliermedicijnen te gebruiken in overleg met een specialist Zolang je geen medicatie gebruikt die de ontbrekende hormonen aanvullen is de kans op een zwangerschap klein. Raak je toch in verwachting dan is de kans op een miskraam groot doordat het bevruchte eitje zich niet goed kan innestelen

Ook bij een te snel werkende schildklier is de kans op zwangerschap klein. Net als bij een te langzaam werkende schildklier is de kans op een miskraam of vroeggeboorte groot. Ook kun je een kindje met een aangeboren afwijking krijgen.

Indien er sprake is van een zwangerschap en je bent schildklierpatient dan is het van belang dat je elke maand de waarden van de schildklier laat controleren op de werking van het schildklierhormoon.

Ben jij ook een schildklierpatient? En heb je last van verminderde vruchtbaarheid? Gelukkig worden de meeste vrouwen met deze afwijking gewoon moeder!


Ook kan het zijn dat je na de bevalling last krijgt van een schildklieraandoening. Nog vaak wordt een schildklieraandoening verward met een postnatale depressie. De klachten van een postnatale depressie komen erg overeen met de klachten van een schildklieraandoening. Heb je een aantal van de bovenstaande klachten neem dan contact op met een arts of internist voor onderzoek.